fbpx

H αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα- Α-level

Η Ελένη γεννήθηκε στην Αθήνα. Γόνος αστικής οικογένειας. Το βαφτιστικό της όνομα είναι Δάφνη. Στα δεκαέξι της οργανώνεται στη ΕΠΟΝ και παίρνει το συνωμοτικό ψευδώνυμο Ελένη που θα την ακολουθήσει σ’ όλη της τη ζωή. Σε μια συνεργασία της γνωρίζει κι ερωτεύεται τον καθοδηγητή της, τον Αχιλλέα. Εκείνος θα παραμείνει μέχρι το τέλος του μυθιστορήματος με το συνωμοτικό του όνομα. Αχιλλέας. Δεν θα μάθουμε ποτέ το πραγματικό. Μέσα στο καμίνι της μάχης του Δεκέμβρη 1944 η Ελένη αρραβωνιάζεται τον Αχιλλέα. Δεν κατορθώνουν να μείνουν μαζί παρά λίγες ώρες και ο Αχιλλέας φεύγει κυνηγημένος στο βουνό, υποσχόμενος, σύμφωνα και με το τραγούδι εκείνης της περιόδου «Μας πήραν την Αθήνα –νανού, νανού, νανού- μόνο για ένα μήνα», ότι σ’ ένα μήνα ο ΕΛΑΣ θα διώξει τους Εγγλέζους και θα γυρίσει κοντά στην Ελένη. Αντί γι’ αυτό, βέβαια, ακολούθησε η Βάρκιζα, ο Εμφύλιος και η ήττα του Δημοκρατικού Στρατού. Ο Αχιλλέας, καπετάνιος του ΔΣΕ ακολουθεί τη μοίρα των ηττημένων και βρίσκεται στην Τασκένδη. Η Ελένη, η «Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», η αρραβωνιαστικιά ούτε καλά καλά της μιας νύχτας, ζει το δράμα στην Αθήνα. «Σ’ ένα χρόνο θα ‘χουμε μπει στην Αθήνα», της είπε ο Αχιλλέας ξεκινώντας ο εμφύλιος. «Πόσα κεφάλια μπηγμένα σε πασσάλους σ’ ένα χρόνο», σκέφτεται η Ελένη που συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και γλυτώνει την εξορία, χάρη στις διασυνδέσεις της δυναμικής, αριστερής μητέρας της με πρόσωπα της κεντρικής εξουσίας. Η μητέρα της εξασφαλίζει για την Ελένη διαβατήριο και φεύγει για τη Ρώμη, τάχα να σπουδάσει. Εκείνη όμως έχει συνεννοηθεί με τον Σεριόζα, έναν υπάλληλο της σοβιετικής πρεσβείας στην Αθήνα με τον οποίο μυστικά συνεργάζεται, να λάβει βίζα από τη σοβιετική πρεσβεία στη Ρώμη για τη Μόσχα, προκειμένου να φτάσει στην Τασκένδη, στον Αχιλλέα. Η βίζα καθυστερεί. Η Ελένη μένει στην Ιταλία πολύν καιρό. Γνωρίζεται με τον Ζαν Πωλ, έναν Βέλγο ζωγράφο. Ερωτεύεται. Συνάπτει σχέση. Είναι τώρα η Δάφνη. Δίνει χώρο στην φιμωμένη επιθυμία της ψυχής και του σώματος. Κάποτε έρχεται η πολυπόθητη βίζα. Πηγαίνει στο Παρίσι απ’ όπου θα φύγει για τη Μόσχα. Στο Παρίσι την περιμένει η Μαρί Τερέζ, εκ μέρους του γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Φτάνει στη Μόσχα κι από εκεί στην Τασκένδη. Ανταμώνει τον Αχιλλέα. Μένει έγκυος. Γεννάει μια κόρη, τη Δαφνούλα. Ο Αχιλλέας που ζει πλέον η Ελένη δεν είναι εκείνος που ονειρεύτηκε. Προτεραιότητα γι’ αυτόν είναι το Κόμμα κι όχι η Ελένη. Ούτε η ΕΣΣΔ είναι η κομμουνιστική κοινωνία που οραματίστηκε. Ούτε η κοινότητα των πολιτικών προσφύγων είναι αυτή που περίμενε. Η Ελένη απογοητεύεται από τις συνθήκες ζωής και διαβίωσης, από τις σχέσεις των ανθρώπων που σκιάζονται από την αλληλοϋπονόμευση και την ομαδοποίηση γύρω από τις κυρίαρχες τάσεις της κομματικής ιεραρχίας, κάθε φορά. Απογοητεύεται αντικρίζοντας πρώην περήφανους μαχητές του ΔΣΕ να έχουν μετατραπεί σε ανθρωπάκια.  Τα χρόνια κυλάνε, με ό,τι κουβαλάνε στο πέρασμά τους, εκεί στην Τασκένδη. Θάνατος του Στάλιν, 20ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, αποσταλινοποίηση, εποχή Χρουτσιόφ, ωμοφαγικά γεγονότα στις κοινότητες των ελλήνων της Τασκένδης με την ανακαταγραφή και την πτώση του Ζαχαριάδη. Η Ελένη ζει τις εξελίξεις και την επίδρασή τους πάνω στους έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες. Ζει την επίδραση των γεγονότων στον Αχιλλέα. Κάποτε μετακομίζουν στη Μόσχα. Στην Ελλάδα η πολιτική κατάσταση επιτρέπει δειλά ανοίγματα ανθρώπινης αντιμετώπισης των ηττημένων, δίνοντας ελπίδες επαναπατρισμού στους πρόσφυγες. Η Ελένη και η Δαφνούλα παίρνουν άδεια τρίμηνης παραμονής και έρχονται στην Αθήνα. Ο Αχιλλέας παραμένει στη Μόσχα. Είμαστε στις αρχές του 1967. Η Ελένη εξασφαλίζει ακόμη μια τρίμηνη άδεια. Ξαναγίνεται η Δάφνη. Ζει ανέμελα ό,τι έχει στερηθεί. Σε μιαν εκδρομή στους Δελφούς κάνει έρωτα μ’ ένα παλιό της γνώριμο. Λίγες μέρες πριν λήξει η άδεια παραμονής γίνεται η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967. Καταφέρνει και φεύγουν, μαζί με τη Δαφνούλα, στο Παρίσι. Εκεί ζει τα γεγονότα του Μάη 1968, την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Πράγα και τη διάσπαση του ΚΚΕ. Ο Αχιλλέας στέλνεται παράνομα στην χουντοκρατούμενη Αθήνα και μόλις φτάνει συλλαμβάνεται, φυλακίζεται και ορίζεται η δίκη του.

alt

Αυτό είναι, λίγο πολύ, το πλαίσιο της μυθιστορηματικής δράσης. Ωστόσο ανάμεσα στις γραμμές της αφήγησης προβάλλουν και θίγονται ζητήματα εξαιρετικής σημασίας για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, υπόσταση, αυτοδιαχείριση, ελευθερία, εν σχέσει με την πίστη, την ιδεολογία, τη στράτευση. Θίγονται ζητήματα που αφορούν στην υπεράσπιση των ατομικών χαρακτηριστικών, της προσωπικότητας του ατόμου, απέναντι στην καταστατική ομογενοποίηση της προσωπικότητας στα πλαίσια της κοπαδικής λειτουργίας της μάζας, στο όνομα ενός υψηλού σκοπού και στο όνομα μιας κίβδηλης συλλογικότητας. Θίγονται ζητήματα που έχουν να κάνουν με το αν αξίζει ο άνθρωπος να ξοδεύει τη ζωή του διατεταγμένα, για όποιο σκοπό, και αν έχει δικαίωμα να πει «φτάνει ως εδώ», χωρίς να χαρακτηριστεί ρίψασπις, προδότης, χαφιές, λακές και άλλα ηχηρά παρόμοια.

Η Ελένη, πριν φύγει από την Ελλάδα, αμέσως με τη λήξη του εμφυλίου, αρχίζει να βλέπει πράγματα που γίνονται από το Κόμμα τα οποία δεν ερμηνεύονται αποτελεσματικά. Τρανό παράδειγμα η περίπτωση του Ανεμοδαρμένου ή Θησέα. Η Ελένη τον γνωρίζει από την Κατοχή. Είναι ανώτατο στέλεχος. Καθοδηγητής που συνεπαίρνει τις ψυχές. Τώρα έχει πιαστεί από την κρατική ασφάλεια η οποία επιχαίρει πως έδωσε καίριο χτύπημα στον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ. Ο Ανεμοδαρμένος καταγγέλεται από το Κόμμα ως πράκτορας. Εκείνος εκτελείται. Δημοσιεύεται η φωτογραφία του πτώματός του. Το ΚΚΕ χαρακτηρίζει τη φωτογραφία πλαστή και την εκτέλεση ψεύτικη. Ισχυρίζεται ότι ο πράκτορας Ανεμοδαρμένος έχει φυγαδευτεί στις ΗΠΑ.

Για την Ελένη οι εκπλήξεις, σχετικά με το τι πραγματικά οικοδομείται στον υπαρκτό σοσιαλισμό, αρχίζουν από την ώρα που ο σοβιετικός πρόξενος στη Ρώμη που της δίνει τη βίζα, πληροφορούμενος πως εκείνη θα ταξιδέψει από το Παρίσι στη Μόσχα, της λέει: «Ωραία, θα σας βάλουν στη βίζα τρεις μέρες παραμονή στη Μόσχα, ώσπου να πάρετε το τρένο για την Τασκένδη». Η Ελένη δεν καταλαβαίνει. «Τι άδεια για τη Μόσχα, αφού θα έχω βίζα για τη Σοβιετική Ένωση;» Κι αφού είδε με τα μάτια της κι έζησε την καθημερινότητα στην Τασκένδη, όταν ο καθηγητής της των ρωσικών Μιχαήλ Γκρηγκόρεβιτς, ένας παραγκωνισμένος καθηγητής πανεπιστημίου που εκδιώχθηκε από τη Μόσχα γιατί δεν απέρριπτε, όπως του εζητείτο, αριστούχους φοιτητές του που η στάση τους δεν ήταν αρεστή στο Κόμμα, όταν, λοιπόν, ο καθηγητής, με τον αέρα αισιοδοξίας που έπνευσε από το 20ο Συνέδριο, λέει στην Ελένη «Καταλαβαίνεις, τώρα θα γυρίσουν οι φίλοι μου!», «Από πού, Μιχαήλ Γκρηγκόρεβιτς;», ρωτά η Ελένη. «Από τα στρατόπεδα», της αποκρίνεται. Η Ελένη σκέφτεται: «κι εμείς, άμα ακούγαμε καμιά τέτοια διάδοση, λέγαμε: “ψευτιές, ψευτιές, ψευτιές”».

You can also read:Η γλώσσα των ποιημάτων του Καβάφη- Α level exams

Are you looking for Greek Lessons/ courses in Manchester or online with a professional teacher? Click here: Modern Greek Language courses to learn more about our Greek lessons. You can choose either face to face lessons – if you live in Manchester- or online courses

4 Comments. Leave new

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Fill out this field
Fill out this field
Please enter a valid email address.